ΠΟΤΕ ΜΕΙΩΘΗΚΑΝ ΟΙ ΕΙΣΦΟΡΕΣ ΤΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ

Από συζητήσεις – δια ζώσης ή διαδικτυακές – με συναδέλφους ελεύθερους επαγγελματίες διαπίστωσα ότι ένα μεγάλο μέρος – ίσως η πλειοψηφία – ενώ ήξερε πως πλήρωνε στον ΟΑΕΕ βάσει της κατηγορίας που υπαγόταν ανά 3ετία, δεν γνώριζε ότι από το 2005, οι κατηγορίες ήταν τεκμαρτά εισοδήματα, βάσει των οποίων ο ΟΑΕΕ υπολόγιζε τις εισφορές κλάδου σύνταξης με ποσοστό 20%.

Δηλαδή, δεν γνώριζε ότι από το 2005, η εισφορά κλάδου σύνταξης ήταν ποσοστό (20%) επί εισοδημάτων (τεκμαρτών)

Το γεγονός αυτό μπορεί να το διαπιστώσει κάθε ενδιαφερόμενος εάν διαβάσει το σχετικό ΦΕΚ ( ΕΔΩ το ΦΕΚ με το Προεδρικό Διάταγμα 258/2005 )

Ας δούμε λοιπόν αναλυτικά και με επίσημα στοιχεία τις τρείς περιόδους από το 2005 μέχρι το 2023, μέσα στο γενικό πλαίσιο που καθορίζουν: το Σύνταγμα, η πάγια νομολογία του ΣτΕ για θέματα κοινωνικής ασφάλισης και πως οι εκάστοτε αλλαγές επέδρασαν θετικά ή αρνητικά στην πλειοψηφία των ασφαλισμένων ελευθέρων επαγγελματιών.

1η περίοδος: 2005 – 2016

Το 2005, με το ΠΔ 258/2005 καθορίστηκε το Καταστατικό του Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (Ο.Α.Ε.Ε.) και οι εισφορές των ασφαλισμένων του, ως ποσοστό (20%) επί των κατηγοριών (= τεκμαρτών εισοδημάτων) του πίνακα που ακολουθεί

Στο ίδιο ΦΕΚ αναφέρεται ότι: “… οι δέκα (10) πρώτες κατηγορίες είναι υποχρεωτικές και οι υπόλοιπες (4) τέσσερις είναι προαιρετικές. Οι ασφαλισμένοι του Οργανισμού κατατάσσονται στην 1η ασφαλιστική κατηγορία και μετατάσσονται στις επόμενες υποχρεωτικές ασφαλιστικές κατηγορίες ανά τρία (3) έτη…”

Το διάστημα που ακολούθησε αυξήθηκε η μηνιαία ατομική εισφορά του Κλάδου Υγείας για όσους είχαν υπαχθεί στην ασφάλιση μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 1992 και ορίζεται σε ποσοστό 7,65% επί της 4ης ασφαλιστικής κατηγορίας όπως ισχύει κάθε φορά. (Σχετικό άρθρο ΕΔΩ)

Αυξήθηκαν επίσης και τα τεκμαρτά εισοδήματα των ασφαλιστικών κατηγοριών με τελευταία αύξηση το 2009 κι ενώ η οικονομική κρίση είχε ήδη χτυπήσει σημαντικούς πυλώνες της οικονομίας και οι ελεύθεροι επαγγελματίες σε κλάδους όπως πχ οι κατασκευές και η διαφήμιση – έντυπα είχαν δει τα εισοδήματά τους να καταρρέουν. (Σχετικό άρθρο ΕΔΩ)

Τα προηγούμενα επιβεβαιώνει και η εγκύκλιος 8/01.02.2010 του ΟΑΕΕ από την οποία αντιγράφω το παράδειγμα υπολογισμού μηνιαίας εισφοράς της πρώτης κατηγορίας, για τον κλάδο σύνταξης και υγείας:

[… 1η ασφαλιστική κατηγορία : 762,04 € (= το τεκμαρτό εισόδημα υπολογισμού εισφοράς)

Εισφορές «νέων» ασφαλισμένων Κλάδος Σύνταξης : 762,04 χ 20% = 152,41€

(κωδ. 001) Κλάδος Υγείας : 762,04 χ 7,65 % = 58,30 €

Σύνολο μηνιαίας εισφοράς: 210,71 € …] (η σχετική εγκύκλιος ΕΔΩ)

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο συγκεκριμένος τρόπος υπολογισμού των εισφορών ήταν σε πλήρη αντίθεση με την πάγια νομολογία του ΣτΕ, σύμφωνα με το οποίο τα τεκμήρια είναι συνταγματικά ΜΟΝΟ εάν είναι μαχητά, ενώ τα τεκμαρτά εισοδήματα βάσει των οποίων υπολόγιζε ανά κατηγορία τις εισφορές ο ΟΑΕΕ ήταν αμάχητα.

Ακολουθεί η είσοδος της χώρας σε μνημόνια και η ακατανόητη άρνηση των τότε κυβερνήσεων να μειώσουν – προσαρμόσουν δραστικά τις εισφορές, ώστε να ανταποκρίνονται στα μειωμένα εισοδήματα των ελευθέρων επαγγελματιών.

Το αποτέλεσμα ήταν την περίοδο 2007 έως 2014, να μειωθούν οι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ και παράλληλα να αυξηθούν από 15% σε 50+% όσοι αδυνατούσαν να είναι συνεπείς στις πληρωμές εισφορών (πηγή: μελέτη του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ το 2014 – Πίνακας 2, σελίδα 12)

Τα προηγούμενα στοιχεία επιβεβαίωσε το 2014 η τότε διοικητής του ΟΑΕΕ, κα Κωτίδου, αναγνωρίζοντας ότι το 70% των οφειλών δημιουργήθηκαν μετά το 2009. (σχετικό άρθρο με την ομιλία της ΕΔΩ)

Με αυτά τα δεδομένα, οι εισφορές του ΟΑΕΕ το 2014 αποτυπώνονται στον πίνακα που ακολουθεί (από επίσημο έγγραφο του ΟΑΕΕ) κι όπου βλέπουμε ότι η πλειοψηφία των ασφαλισμένων του (80+%) πλήρωνε από 257,34 ευρώ (2η κατηγορία) και πάνω με εξαίρεση ειδικές περιπτώσεις που αφορούσαν μικρό ποσοστό ασφαλισμένων.

2η περίοδος: 2016 – 2020

Μετά την αλλαγή κυβέρνησης το 2015 ανοίγει η συζήτηση για νέο ασφαλιστικό και υπολογισμό των εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών βάσει των πραγματικών τους εισοδημάτων.

Μέσα του 2016 ψηφίζεται ο νόμος ασφαλιστικής μεταρρύθμισης 4387/2016 (γνωστός και ως νόμος Κατρούγκαλου) με τον οποίο ο υπολογισμός των εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών συνδέεται με τα πραγματικά τους εισοδήματα ως ποσοστό 20% για τις εισφορές κλάδου σύνταξης και ποσοστό 6,95% υπέρ υγειονομικής περίθαλψης.

Με τον ίδιο νόμο καθορίζονται η ελάχιστη βάση εισοδήματος (κατώτατος μισθός άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών) και το ανώτατο όριο ασφαλιστέου μηνιαίου εισοδήματος (το δεκαπλάσιο).

Με το νέο νόμο η κατώτερη εισφορά καθορίζεται στα 167,95 ευρώ μηνιαίως

(117,22 για κλάδο σύνταξης + 40,73 για κλάδο υγείας + 10 εισφορά ταμείου ανεργίας)

(Το ΦΕΚ με το νόμο 4387/2016 ΕΔΩ) (Αναλυτικό άρθρο παρουσίασης του νόμου ΕΔΩ)

Γεννιέται το “κίνημα της γραβάτας” όπου εκτός από δικηγόρους, μέλη του οικονομικού επιμελητηρίου κι άλλους φορείς συμμετέχουν και ασφαλισμένοι που μέχρι πρότινος πλήρωναν μεγαλύτερες εισφορές (το ελληνικό παράδοξο: να ζητάς να καταργηθεί ο νόμος που σου μείωσε τις εισφορές που αδυνατούσες να πληρώσεις).

Βασικό αίτημα του νέου κινήματος η κατάργηση της σύνδεσης των εισφορών με το εισόδημα, ενώ όπως είδαμε προηγουμένως, διαχρονικά από το 2005 οι εισφορές ήταν ποσοστό επί εισοδημάτων (τεκμαρτών) που είχαν βαφτίσει “κατηγορίες”.

Ακολουθούν προσφυγές για αντισυνταγματικότητα του νόμου και του τρόπου υπολογισμοιύ των εισφορών.

Δημοσιεύεται ο νόμος 4578/2018 και η ασφαλιστική εισφορά για κύρια σύνταξη των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων, μειώνεται, από την 1/1/2019, κατά 33,3%. Από 20% που ήταν στο 13,33%, ενώ διατηρείται η ελάχιστη εισφορά.

Το ίδιο διάστημα, δημοσιεύονται στατιστικά στοιχεία σχετικά με το ύψος των εισφορών που είχαν πληρώσει οι ελεύθεροι επαγγελματίες τα προηγούμενα χρόνια.

Σύμφωνα με αυτά:

[… Από 1/1/2017 με την ίδρυση του ΕΦΚΑ η πλειονότητα των μη μισθωτών (1,25 εκ.ελεύθεροι επαγγελματίες, αυταπασχολούμενοι και αγρότες) πληρώνει μικρότερες εισφορές.

• Πιο συγκεκριμένα, το 2016 με το παλαιό καθεστώς, μόλις το 27% των μη μισθωτών πλήρωνε μηνιαία εισφορά μικρότερη των 200€.
• Το 2018 με το νέο καθεστώς, το 88% των μη μισθωτών πληρώνει μηνιαία εισφορά μικρότερη των 200€…]

(τα στοιχεία από τη σελίδα της Ελληνικής Κυβέρνησης ΕΔΩ αλλά και ΕΔΩ) και τη σελίδα του ΕΕΑ (το άρθρο ΕΔΩ) (και σε άλλο άρθρο ΕΔΩ)

Τα ίδια στοιχεία αναφέρονται και σε επίσημο Δελτίο Τύπου του υπουργείου στις 21/2/2018. (Το Δελτίο Τύπου ΕΔΩ)

Τα προηγούμενα στοιχεία επιβεβαιώνει και μελέτη του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ το 2019, όπου στη σελίδα 45 αναφέρει:

«… Με την μεταρρύθμιση του υπολογισμού των εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών το 2016, η μεγάλη πλειοψηφία των ελευθέρων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών πληρώνει λιγότερες ασφαλιστικές εισφορές από αυτές που πλήρωνε με το προηγούμενο σύστημα. Με τις μετέπειτα ρυθμίσεις του Ν. 4578/2018, ακόμα και για τα υψηλότερα εισοδήματα που κατέβαλαν μεγαλύτερες ασφαλιστικές εισφορές, επήλθε μείωση του ποσοστού των ασφαλιστικών εισφορών στο 13,33% αντί του 20%.

Σύμφωνα με τα μέχρι τώρα αποτελέσματα της αρχικής εφαρμογής του νέου μοντέλου προκύπτουν δύο γενικές τάσεις. Έχουμε αύξηση της εισπραξιμότητας αλλά και ταυτόχρονη μείωση των βεβαιωθεισών εισφορών. Η μεν εισπραξιμότητα αυξήθηκε κυρίως γιατί υπήρξε σημαντική μείωση της επιβάρυνσης, αλλά και η μείωση των βεβαιωθεισών εισφορών μπορεί να εξηγηθεί αποκλειστικά και μόνο με το ίδιο αίτιο…» (Η μελέτη ΕΔΩ)

Το 2019 αυξάνεται η ελάχιστη εισφορά (σύμφωνα με τις προβλέψεις του νόμου 4387/2016) και διαμορφώνεται στα 185,18 ευρώ ανά μήνα.

Αλλαγή κυβέρνησης το καλοκαίρι του 2019, προαναγγέλλεται νέο ασφαλιστικό και αλλαγή εισφορών ελευθέρων επαγγελματιών με ισχύ από 1/1/2020. Κατά την προεκλογική περίοδο είχαν διαστρεβλωθεί οι δηλώσεις Κατρούγκαλου που ενώ αναφέρθηκε στις εισφορές και στο γεγονός ότι αυτές μειώθηκαν για το 80% των μη μισθωτών, από τα ΜΜΕ πέρασε σαν αναφορά για αύξηση της φορολογίας (σχετικό άρθρο με τις δηλώσεις του ΕΔΩ και Το επίμαχο βίντεο ΕΔΩ )

Τέλη του 2019 βγαίνουν οι αποφάσεις του ΣτΕ σχετικά το νόμο Κατρούγκαλου.

Σύμφωνα με αυτές, κρίθηκε συνταγματική η ενοποίηση των ταμείων, όπως και ο τρόπος υπολογισμού των εισφορών μη μισθωτών, με το δικαστήριο για ακόμα μια φορά να αναγνωρίζει τις εισφορές ως δημόσια βάση, ενώ αντισυνταγματικές κρίθηκαν οι εισφορές των μη μισθωτών σε σχέση με τις εισφορές των μισθωτών.

Ειδικότερα κρίθηκε αντισυνταγματικό το 20% των εισφορών που προέβλεπε ο λεγόμενος νόμος Κατρούγκαλου, ενώ για τους μισθωτούς το ανάλογο ποσοστό είναι 6,67% διότι το υπόλοιπο καλύπτεται από τον εργοδότη. Κάτι που όμως είχε ήδη αλλάξει με τον νόμο 4578/2018 όπως προαναφέραμε.

Αντισυνταγματικές κρίθηκαν επίσης επι μέρους διατάξεις σχετικά με τις συντάξεις. (αναλυτικό άρθρο για τις αποφάσεις του ΣτΕ ΕΔΩ)

3η περίοδος: 2020 – 2023

Με το νέο ασφαλιστικό η κυβέρνηση έφερε ένα μοντέλο “σταθερών εισφορών για σταθερές παροχές” όπως χαρακτηριστικά το παρουσίασε (κι ας είναι ανέκδοτο η αναφορά σε “σταθερές παροχές”, σε μια χώρα που οι παροχές – συντάξεις, από το 2010 έως το 2018 κουρεύτηκαν πάνω από 10 φορές)

Με το νέο ασφαλιστικό οι ασφαλισμένοι έχουν δικαίωμα να επιλέξουν μεταξύ έξι (6) ασφαλιστικών κατηγοριών ,με την ελάχιστη εισφορά να είναι 220 ευρώ/μήνα (για κλάδο σύνταξης + κλάδο υγείας + ταμείο ανεργίας).

(άρθρο με παρουσίαση των νέων κατηγοριών ΕΔΩ)

Αύξηση περίπου 20%, από τα 185,18 ευρώ που ήταν η προηγούμενη ελάχιστη εισφορά για τις ίδιες ακριβώς παροχές.

Ουσιαστικά η μείωση εισφορών στο 20% των μη μισθωτών που πλήρωναν υψηλές εισφορές μέχρι πρότινος, αντισταθμίστηκε με αύξηση των εισφορών στο 80% που πλήρωνε χαμηλές, προκειμένου να μην μειωθούν τα έσοδα του ταμείου.

Αρχές του 2020 ξεκινάνε τα μέτρα κατά της πανδημίας (lockdown) με αποτέλεσμα μεγάλη πτώση στις οικονομικές δραστηριότητες και τα εισοδήματα των ελευθέρων επαγγελματιών.

2023 – Περαιτέρω αύξηση κατά 10% των εισφορών μη μισθωτών και αντιδράσεις από την ΓΣΕΒΕΕ αλλά και θεσμικούς εκπροσώπους κλάδων που πρωτοστάτησαν στο “κίνημα της γραβάτας” (εκεί που νοιώθεις ότι η Ζωή σου κάνει φάρσα και σε ειρωνεύεται). (Η ανακοίνωση της ΓΣΕΒΕΕ ΕΔΩ)

Πλέον η ελάχιστη εισφορά διαμορφώνεται στα 240,25 ευρώ ανα μήνα.

Συνολική αύξηση κατά 30% από την ελάχιστη εισφορά (185,18) του προηγούμενου ασφαλιστικού νόμου.

2023 – Σύμφωνα με στοιχεία που είδαν το φως της δημοσιότητας, το 2023 το 80% επέλεξε την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία (240,25 ευρώ) (αναλυτικό άρθρο με τα στοιχεία ΕΔΩ)

…

Συνοψίζοντας:

Στην 1η περίοδο (2005 – 2016), από τα επίσημα στοιχεία διαπιστώνεται ότι οι εισφορές ήταν ποσοστό επό εισοδημάτων (τεκμαρτών) τα οποία είχαν βαφτίσει κατηγορίες και μάλιστα, τα τεκμαρτά αυτά εισοδήματα ήταν αμάχητα, σε αντίθεση με την πάγια νομολογία του ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία τα τεκμήρια είναι συνταγματικά ΜΟΝΟ αν είναι μαχητά (να μπορεί ο ασφαλισμένος να τα αμφισβητήσει με στοιχεία ενώπιον των αρμοδίων οργάνων). Επίσης, βάσει των επίσημων στοιχείων, ο υπολογισμός των εισφορών επί τεκμαρτών εισοδημάτων – ενώ τα πραγματικά εισοδήματα των ασφαλισμένων είχαν καταρρεύσει – έφερε το 50+% των ασφαλισμένων σε αδυναμία πληρωμής των εισφορών τους, δημιουργώντας εκατοντάδες χιλιάδες οφειλετών.

Στην 2η περίοδο (2016 – 2020), διαπιστώνεται ότι οι εισφορές μειώθηκαν σημαντικά για το 80% των μη μισθωτών και ήταν η περίοδος με τη χαμηλότερη εισφορά, διαχρονικά, από το 2005 μέχρι και το 2023. Επίσης, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΣτΕ κρίθηκε συνταγματικός ο υπολογισμός των εισφορών σύμφωνα με το εισόδημα, ως δημόσια βάρη και όσα ορίζει το Σύνταγμα γι΄αυτά (άρθρο 4 παράγραφος 5: Oι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους)

Στην 3η περίοδο (2020 – 2023), με το νέο ασφαλιστικό και τις έξι κατηγορίες που μπορεί να επιλέξει ο ασφαλισμένος, διαπιστώνεται ότι η χαμηλότερη κατηγορία ήταν κατά 20% αυξημένη από την χαμηλότερη του προηγούμενου συστήματος και με την αύξηση του 2023 η αύξηση έφτασε στο 30%.

Ουσιαστικά η μείωση εισφορών στο 20% των μη μισθωτών που πλήρωναν υψηλές εισφορές μέχρι πρότινος, αντισταθμίστηκε με αύξηση των εισφορών στο 80% που πλήρωνε χαμηλές, προκειμένου να μην μειωθούν τα έσοδα του ταμείου. Και σε αυτό το σύστημα το 80% των ασφαλισμένων επέλεξε την χαμηλότερη κατηγορία.

…

Κλείνω με τρείς προσωπικές παρατηρήσεις:

1) οι χαμηλές εισφορές, όσο κι αν είναι μέτρο ανακούφισης σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, δεν θα πρέπει να ξεχνάνε οι ασφαλισμένοι ότι σε βάθος χρόνου οδηγούν σε “συντάξεις φιλοδωρήματα”

2) αν δεν υπάρξουν πραγματικές συνθήκες ανάπτυξης για το σύνολο (ή έστω την πλειοψηφία) των μικρομεσαίων, μαγικές λύσεις με χαμηλές εισφορές αλλά υψηλές συντάξεις, θα είναι υποσχέσεις χωρίς αντίκρυσμα.

3) οι ασφαλισμένοι θα πρέπει να ενημερώνονται για τα θέματα που τους αφορούν άμεσα, ώστε να μην πέφτουν θύματα παραπληροφόρησης και να γίνονται “αντικείμενα εκμετάλλευσης” κομματικών ή άλλων σκοπιμοτήτων.

Γιάννης Μανιάτης

(upd 21/5/2023) Σε μεταγενέστερο άρθρο του, ο καθηγητής Μάνος Ματσαγγάνης, αναφερόμενος στο νόμο 4387/2016 (γνωστό και ως νόμο Κατρούγκαλου), προσθέτει μια άγνωστη διάσταση αναφέροντας ότι: «… Η σύνδεση των εισφορών των αυτοαπασχολουμένων με το εισόδημα δεν είναι θέση του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι θέση του ΔΝΤ, με εισήγηση του οποίου η Τρόικα επέμεινε στην ενοποίηση των ασφαλιστικών κανόνων με το Ν4387/2016, και στην εξίσωση των ποσοστού ασφαλιστικής εισφοράς όλων των ασφαλισμένων. Είναι επίσης σύμφωνη με τις προτάσεις  της Επιτροπής Πισσαρίδη, που με την Έκθεσή της εισηγήθηκε την άρση όλων των ρυθμίσεων που λειτουργούν ως αντικίνητρο για τη μισθωτή απασχόληση, και που έτσι εμποδίζουν τις ελληνικές επιχειρήσεις να μεγαλώσουν…» (το άρθρο ΕΔΩ)

…

Παράλληλη ασφάλιση: Οδηγίες για τη συνταξιοδότηση ασφαλισμένων με βάση τον Ν. 4387/2016

 

Με έγγραφο του Υπουργείου Εργασίας παρέχονται οδηγίες σχετικά με τη συνταξιοδότησης ασφαλισμένων που εμπίπτουν στηις ρυθμίσεις της παρ. 1 του άρθρου 17 και των παρ. 1 και 2 του άρθρου 36 του ν. 4387/2016.

1. ΓΕΝΙΚΑ:

Άρθρο 17 παρ. 1 και άρθρο 36 παρ. 1

Με τις διατάξεις των άρθρων 17 παρ. 1 και 36 παρ. 1 του ν. 4387/2016 οι ασφαλισμένοι, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση (παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι), οι οποίοι μέχρι 31.12.2016 είχαν υποχρέωση ασφάλισης σε περισσότερους του ενός από τους ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ φορείς κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο λόγω άσκησης περισσοτέρων της μιας επαγγελματικών δραστηριοτήτων, καταβαλούν από 1.1.2017 για κάθε μια από τις δραστηριότητες τους τις προβλεπόμενες από τα άρθρα 38, 39 και 40 του ν. 4387/2016 υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές.

Η βασική διαφοροποίηση που επέρχεται στο προϊσχύον νομοθετικό καθεστώς με τις κοινοποιούμενες διατάξεις (παρ. 7 του άρθρου 36 του ν. 4387/2016) αφορά στην κατάργηση του άρθρου 39 του ν. 2084/1992, το οποίο προέβλεπε ότι στην περίπτωση ασφαλισμένων από 1.1.1993 και εφεξής που ασκούσαν περισσότερες της μιας επαγγελματικές δραστηριότητες, η υποχρεωτική ασφάλιση χωρούσε σε ένα μόνο φορέα κύριας ασφάλισης ή το Δημόσιο.

Απόφαση Α334/2017 Διοικητικού Πρωτοδικείου Κορίνθου για προσφυγή κατά ΟΑΕΕ

Με την Α334/2017 απόφασή του το Β’ Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Κορίνθου απέρριψε τα  αιτήματα στην ομαδική προσφυγή του Εμπορικού Συλλόγου Νεμέας.

Από την απόφαση μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να αντλήσουν χρήσιμα συμπεράσματα προκειμένου να ξεπεράσουν τα αντεπιχειρήματα του ΟΑΕΕ αλλά και να επιλέξουν την κατάλληλη επιχειρηματολογία προκειμένου να έχουν θετικό αποτέλεσμα στις δικές τους προσφυγές.

Όπως αναφέρεται στη σελίδα 7, η συγκεκριμένη προσφυγή ζητούσε «την αναπροσαρμογή των ποσών που οφείλουν να καταβάλουν, ως εισφορές, ανά ασφαλιστική κατηγορία, προκειμένου να εναρμονιστούν με την μείωση των μέσων πραγματικών αποδοχών τους, καθώς και : (α) τη θεώρηση των βιβλιαρίων υγείας καθενός εξ αυτών, άλλως τη μη χρέωση σε αυτούς εφεξής του ποσού των εισφορών που αντιστοιχούν στον Κλάδο Υγείας και (β) την υπαγωγή τους στην κατώτερη ασφαλιστική κλίμακα εισφορών, για όσο χρόνο το εισόδημά τους ευρίσκεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα.»

Με βάση την απόφαση του Δικαστηρίου διαπιστώνεται ότι οι προσφυγές, είτε στο αρχικό κείμενο, είτε στα πρόσθετα επιχειρήματα που μπορούν να καταθέσουν κατά την εκδίκαση οι προσφεύγοντες, θα πρέπει απαραίτητα να αμφισβητούν τη νομιμότητα του προηγούμενου τρόπου υπολογισμού των εισφορών ή ανάλογα όσων καταστατικών διατάξεων εφάρμοζε ο ΟΑΕΕ για τις παροχές υγείας και την ασφαλιστική ενημερότητα.

Απόφαση Εφετείου Πατρών για δικαίωμα εξαίρεσης από την ασφάλιση υγείας ΟΑΕΕ

 

Με την απόφαση Α859/2017 το Εφετείο Πατρών έκρινε ότι οι ασφαλισμένοι σε περισσότερους του ενός οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης, έχουν δικαίωμα να επιλέξουν φορέα για ασφάλιση υγείας και να ζητήσουν εξαίρεση καταβολής εισφορών κλάδου υγείας στους υπόλοιπους οργανισμούς.

Το δικαίωμά τους για εξαίρεση ξεκινάει από τη στιγμή που καταθέσουν την σχετική αίτηση.

ΤρΔΕφΠατρών 859/2017 – Κοινωνική ασφάλιση – Επιλογή Οργανισμού Ασφάλισης ασθένειας – Εξαίρεση από την ασφάλιση του Κλάδου Υγείας του ΟΑΕΕ .

Αποκλείεται η υπαγωγή του ασφαλισμένου σε περισσότερους του ενός οργανισμούς ασφάλισης ασθένειας. Δικαίωμα και υποχρέωση του ασφαλισμένου να επιλέξει ασφαλιστικό οργανισμό. Παράγει έννομες συνέπειες από την άσκησή της και ως εκ τούτου για τον προ αυτής χρόνο υφίσταται υποχρέωση καταβολής εισφορών και στους δύο ασφαλιστικούς οργανισμούς. Κρίθηκε ότι ο εκκαλών δεν είχε δικαίωμα εξαίρεσης από την ασφάλιση του Κλάδου Υγείας του ΟΑΕΕ αναδρομικώς και συνακόλουθα δικαίωμα επιστροφής των αντίστοιχων εισφορών. Απόρριψη της έφεσης ως αβάσιμης.

Απόφαση 11741/2017 Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών για προσφυγή Φλωρά κατά ΟΑΕΕ

Όπως είχα κατ’ επανάληψη σημειώσει, στον δύσκολο και πρωτόγνωρο δικαστικό αγώνα κατά του ΟΑΕΕ, τόσο για τους ασφαλισμένους, όσο και για τους νομικούς τους, ο δρόμος θα είναι δύσκολος και με μεγάλη διάρκεια, καθώς είναι χιλιάδες οι προσφυγές σε όλη την Ελλάδα και με διαφορετική ανά περίπτωση επιχειρηματολογία που γινόταν όλο και πιο ισχυρή με την εμπειρία και τα δεδομένα από τον νέο ασφαλιστικό.

Λίγες μέρες πριν ο Γιώργος Φλωράς δημοσιοποίησε την απόφαση από την εκδίκαση της προσφυγής του κατά του ΟΑΕΕ και  παραθέτω το σχετικό κείμενό του :

«Εκδόθηκε επιτέλους η απόφαση στην προσφυγή κατά του ΟΑΕΕ που δικάστηκε τον Δεκέμβριο του 2016. Καταρχήν ευχαριστώ δημοσίως τον δικηγόρο μου στην υπόθεση τον Δημήτρη Τεμπέρη για την εξαιρετική υποστήριξη της υπόθεσης.

Το δικαστήριο, σε 1ο βαθμό (ακολουθεί η Έφεση), απορρίπτει το αίτημα για αφαίρεση των χρεώσεων της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και στέλνει στο Συμβούλιο της Επικρατείας το αίτημα για μείωση των εισφορών από το 2009 και μετά. Επίσης απορρίπτει το αίτημα να δίνει βεβαιώσεις ο ΟΑΕΕ σε όσους οφείλουν. Η απόφαση είναι μεγάλη σε μέγεθος (32 σελ.) και με ενδιαφέρον περιεχόμενο. Για το 2ο, θέμα που το στέλνει στο ΣτΕ, ήταν εξαρχής εις γνώση μας και με τον δρόμο που ακολουθήσαμε κερδίσαμε σημαντικό χρόνο (ελπίζουμε ότι θα δικαστεί εντός του 2018).

Ασφαλιστικό χωρίς ασφαλισμένους;

Όταν πριν κάποιους μήνες είχε ερωτηθεί ο αρμόδιος υφυπουργός κ. Πετρόπουλος, εάν θα είναι βιώσιμο το νέο ασφαλιστικό, μεταξύ άλλων είχε δηλώσει ότι το στοίχημα ήταν η επανένταξη όσων ελευθέρων επαγγελματιών αδυνατούσαν μέχρι πρότινος να καταβάλουν τις παράνομα υψηλές εισφορές τους που τώρα θα είναι μειωμένες.

Αν και αυτό συνιστούσε ομολογία της παρανομίας, στον μέχρι πρότινος τρόπο υπολογισμού των εισφορών, το σημαντικό είναι ότι μέχρι στιγμής κι όπως έδειξαν τα πρώτα στοιχεία, η δήλωσή του εκείνη δεν επαληθεύεται και η πλειοψηφία των ελευθέρων επαγγελματιών που έχει οφειλές στον ΟΑΕΕ, δεν δείχνει πρόθυμη να πληρώσει.

Οι λόγοι; Απλοί για όποιον έχει διοικήσει έστω περίπτερο στην πραγματική οικονομία:

1) Ακόμα κι αν κάποιος αποφασίσει να στερείται βασικά αγαθά προκειμένου να πληρώνει τις νέες μειωμένες εισφορές, θα πρέπει επιπρόσθετα να βάλει σε ρύθμιση τις προηγούμενες οφειλές του, προκειμένου να δικαιούται ιατροφαρμακευτική περίθαλψη από τον ασφαλιστικό του φορέα, κάτι που είναι αδύνατον για την πλειοψηφία, άρα καλείται να πληρώνει για κάτι που δεν θα του παρέχεται.

2) Το ελάχιστο ποσό εισφορών, ανέρχεται στα 168 ευρώ, ποσό που κάθε άλλο παρά αμελητέο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί με τα δεδομένα της πραγματικής οικονομίας, όπου χιλιάδες μικροεπαγγελματιών προσπαθούν με νύχια και με δόντια να κρατήσουν ανοικτές τις επιχειρήσεις τους, με ήδη συσσωρευμένα χρέη από την επταετή περίοδο της οικονομικής κρίσης.

3) Αρκετές χιλιάδες ασφαλισμένων έχουν ήδη ξεπεράσει ή θα ξεπεράσουν σύντομα με τις προσαυξήσεις το όριο οφειλών, των 20.000, πάνω από το οποίο γνωρίζουν πως δεν θα δικαιούνται να πάρουν σύνταξη, οπότε κάθε ευρώ που θα δώσουν ποτέ δεν πρόκειται να τους επιστραφεί.

4) Σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, οι νέες συντάξεις θα κυμαίνονται μεταξύ “φιλοδωρήματος” και “ότι έχετε ευχαρίστηση”.

Απόφαση σταθμός Εφετείου κατά ΟΑΕΕ βάζει τέλος στις χρεώσεις για εισφορές σε αδρανείς επιχειρήσεις

Με την 2425/2015 απόφασή του το Διοικητικό Εφετείο Πειραιώς βάζει τέλος στο πρόβλημα πολλών ασφαλισμένων που ενώ οι επιχειρήσεις τους ήταν ουσιαστικά σε αδράνεια ο ΟΑΕΕ συνέχιζε να τους χρεώνει με εισφορές. Παράλληλα διευκρινίζει ότι κάποιες ελάχιστες συναλλαγές δεν συνιστούν ουσιαστική και διαρκή εργασία, ώστε να είναι απαραίτητη η υποχρεωτική ασφαλιστική σχέση με τον ΟΑΕΕ. Η απόφαση είναι σημαντική καθώς διευκρινίζει θέματα όπως : Υπαγωγή στην ασφάλιση, Αδράνεια επιχείρησης, Απαλλαγή από καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, Περιστασιακές συναλλαγές

Με βάση αυτή την απόφαση και σε συνδυασμό με την πρόσφατη απόφαση από την ΓΓΔΕ που δίνει τη δυνατότητα για αναδρομικό κλείσιμο στην εφορία, αρκετοί ασφαλισμένοι που είχαν βρεθεί εγκλωβισμένοι, θα μπορέσουν να κλείσουν βιβλία και να ζητήσουν από τον ΟΑΕΕ να τους αφαιρεθεί το ποσό οφειλών για όσο διάστημα δεν είχαν οικονομικές δραστηριότητες (τιμολόγια αγορών – τιμολόγια πωλήσεων) ή είχαν ελάχιστες, σύμφωνα με όσα αναφέρει η απόφαση του Εφετείου.

( επίσης ΕΔΩ – Διευκρινίσεις για τη διακοπή εργασιών βάσει του πραγματικού χρόνου παύσης εργασιών )

…

Ακολουθεί το κείμενο της απόφασης :

Αριθμός απόφασης 2425/2015

ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Υπάρχουν λύσεις για το αδιέξοδο των ασφαλιστικών εισφορών, στους ελεύθερους επαγγελματίες;

Του Ιωάννη Γκιτσάκη

Τον περασμένο Μάιο ψηφίστηκε ο ν. 4387/2016, γνωστός και ως «Νόμος Κατρούγκαλου» για το Ασφαλιστικό. Ένας νόμος που χαρακτηρίστηκε ως «νόμος λαιμητόμος» για τους ελεύθερους επαγγελματίες και ήδη από τη δημοσίευση του προσχεδίου του προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στις τάξεις του συνόλου των ελευθέρων επαγγελματιών. Σήμερα, 3 μήνες πριν από την έναρξη της ισχύος του, ένας όχι αμελητέος αριθμός ελευθέρων επαγγελματιών σχεδιάζει ή έχει ήδη προβεί στη μεταφορά της επαγγελματικής (φορολογικής και ασφαλιστικής) έδρας του στο εξωτερικό (λ.χ. σε Κύπρο και Βουλγαρία), με ότι αυτό συνεπάγεται για τα δημόσια οικονομικά. Καθίσταται, λοιπόν, σαφές, ότι ο νόμος Κατρούγκαλου πρέπει να τροποποιηθεί σημαντικά ως προς το ζήτημα των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών και μάλιστα άμεσα (πριν την 1-1-2017), προκειμένου η Χώρα να αποφύγει μια νέα οικονομική «μετανάστευση» επιστημόνων και ελευθέρων επαγγελματιών. Παρακάτω προτείνονται ορισμένες τροποποιήσεις στο ν. 4387/2016, οι οποίες έχουν χαμηλό οικονομικό κόστος για τα δημόσια οικονομικά, αλλά βελτιώνουν πολλαπλάσια το πρόβλημα των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών.

Καταρχήν, θα πρέπει να επισημανθεί, ότι ο ν. 4387/2016 υιοθετεί τη γενική αρχή της σύνδεσης των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών με το φορολογητέο εισόδημα (άρθρο 39 παρ. 1 και 2). Η πρόβλεψη αυτή κινείται καταρχήν στη σωστή κατεύθυνση, υιοθετώντας αντίστοιχες ρυθμίσεις που ισχύουν σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πως υπολογίζονται οι εισφορές με το νέο ασφαλιστικό

Το άρθρο ανανεώθηκε (30/12/2016) και παρακάτω υπάρχει η επίσημη εγκύκλιος του υπουργείου για τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών, το ΦΕΚ, παράδειγμα από τα νέα ειδοποιητήρια καταβολής εισφορών και επισκόπηση  σημαντικών εγκυκλίων – αποφάσεων για το νέο ασφαλιστικό .

***

Με τις διατάξεις του Ν. 4387/2016 επιχειρείται η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού και συνταξιοδοτικού συστήματος υπό ένα ενιαίο σύστημα κοινωνικής ασφάλειας με θεμελιώδεις αρχές για την εξασφάλισης αξιοπρεπούς διαβίωσης, κοινωνικής προστασίας και δικαιοσύνης, όρους ισότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης, αναδιανομής και αλληλεγγύης των γενεών.

Για την επιτυχία της μεταρρύθμισης αυτής θεσπίζεται εθνικός φορέας κοινωνικής ασφάλειας (Ε.Φ.Κ.Α), στον οποίο εντάσσονται όλοι οι φορείς κύριας ασφάλισης ενώ προχωρά η ενοποίηση του υπάρχοντος καθεστώτος Κοινωνικής ασφάλισης με την θέσπιση ενιαίων κανόνων για παλαιούς και νέους ασφαλισμένους. Για τις ασφαλιστικές εισφορές προβλέπονται πλέον ενιαία ποσοστά, έχοντας ως βάση υπολογισμού το πραγματικό ατομικό εισόδημα.

Ειδικότερα με το άρθρο 39 και 41 του Ν. 4387/2016, εισάγονται πλέον ενιαίοι κανόνες για τους ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ και του ΕΤΑΑ ως προς το ποσοστό της εισφοράς για τον κλάδο σύνταξης και ασθένειας. Καθορίζεται ενιαίο ύψος ασφαλιστικών εισφορών που υπολογίζεται με βάση το πραγματικό εισόδημα των ασφαλισμένων και καταργείται το προϊσχύον σύστημα των ασφαλιστικών κλάσεων ή κατηγοριών ή τεκμαρτών ποσών, καθώς δεν ανταποκρινόταν στις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες των ασφαλισμένων.

1. Ποσοστό μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κλάδου σύνταξης

Το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο σύνταξης που θα καταβάλλουν παλαιοί και νέοι ασφαλισμένοι οι οποίοι κατά την έναρξη ισχύος του νόμου υπάγονται ή θα υπάγονταν στην υποχρεωτική ασφάλιση του ΟΑΕΕ, ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 20% από 1/1/2017.

Ειδικότερα για όσους υπάγονται ή θα υπάγονταν κατά την έναρξη ισχύος του νόμου στην ασφάλιση του ΕΤΑΑ, καθώς και για τους αυτοαπασχολούμενους αποφοίτους σχολών ανώτατης εκπαίδευσης που είναι εγγεγραμμένοι σε επιστημονικούς συλλόγους ή επιμελητήρια που έχουν τη νομική μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου, το ποσοστό της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο σύνταξης ανέρχεται μηνιαίως σε ποσοστό 14% για τα δύο πρώτα έτη από την υπαγωγή στην ασφάλιση, σε 17% για τα επόμενα 3 έτη και σε 20% μετά το 5ο έτος από την υπαγωγή στην ασφάλιση.

Στην προκειμένη περίπτωση το υπολειπόμενο ποσοστό 20% μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς κατά τα 5 πρώτα έτη, αποτελεί ασφαλιστική οφειλή η οποία εξοφλείται κατά 1/5 κατ’ έτος στα έτη που το φορολογητέο εισόδημα υπερβαίνει το ποσό των 18.000 ευρώ και όχι πέραν της συμπλήρωσης 15 ετών.

Οι διατάξεις για την καταβολή μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών που προβλέπονταν για ασφαλισμένους του ΕΤΑΑ κατά την πρώτη πενταετία καταργούνται.

Τυχόν υψηλότερα ή χαμηλότερα ποσοστά στον κλάδο σύνταξης που προβλέπονται κατά την έναρξη ισχύος του νόμου, αναπροσαρμόζονται σταδιακά και από 1/1/2017 ώστε από 1/1/2021 να είναι 20%.

2. Εισόδημα υπολογισμού της ασφαλιστικής Εισφοράς

Το ύψος της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς υπολογίζεται από το γινόμενο του ανωτέρω ποσοστού 20% επί του μηνιαίου καθαρού φορολογητέου εισοδήματος από την άσκηση της δραστηριότητάς τους κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος. Εάν πρόκειται για πρόσωπα που είναι μέλη προσωπικών εταιρειών, το ύψος των μηνιαίων ασφαλιστικών εισφορών για την δραστηριότητά τους αυτή, υπολογίζεται από το γινόμενο του πολλαπλασιασμού των συνολικών κερδών επί του ποσοστού συμμετοχής εκάστου μέλους σε αυτή.

Ειδικότερα για θέματα που αφορούν τους κανόνες προσδιορισμού της βάσης υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών ανά επαγγελματική δραστηριότητα, καθώς και για τον τρόπο είσπραξης, θα ακολουθήσει απόφαση του αρμόδιου Υπουργού με την οποία και θα εξειδικευτούν.

3. Μηνιαία ελάχιστη βάση εισοδήματος υπολογισμού της ασφαλιστικής εισφοράς

Σε περίπτωση ζημιών ή μηδενικών κερδών από την άσκηση δραστηριότητας ατομικά ή ως μέλη προσωπικών εταιρειών, καθορίζεται μηνιαία ελάχιστη βάση εισοδήματος επί της οποίας υπολογίζεται το προβλεπόμενο ποσοστό εισφοράς 20% και το οποίο αντιστοιχεί στον κατώτατο μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Το ποσό αυτό σήμερα ανέρχεται σε 586,08 ευρώ μηνιαίως.

Συμβουλές από νομικούς για τα προβλήματα με τον ΟΑΕΕ, τις Τράπεζες και το Δημόσιο

Την Δευτέρα 6/6/2016 υπό την αιγίδα του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, διοργανώθηκε ημερίδα νομικής υποστήριξης των ελευθέρων επαγγελματιών.

Στην ημερίδα που οργάνωσε και συντόνισε ο Γιώργος Φλωράς, έδωσαν απαντήσεις σε ερωτήματα των επαγγελματιών έγκριτοι δικηγόροι, σε μια προσπάθεια να βοηθήσουν στην κατανόηση του νομικού πλαισίου που υπάρχει και τι μπορούν να κάνουν οι επαγγελματίες ώστε να προστατευθούν.

Το μεγαλύτερο μέρος της εκδήλωσης αφιερώθηκε στα τεράστια προβλήματα με τον ΟΑΕΕ και στη συνέχεια υπήρξαν και τοποθετήσεις – απαντήσεις στα άλλα θέματα.

Στην ημερίδα μίλησαν και απάντησαν σε σειρά ερωτημάτων, εκφράζοντας την άποψή τους βγαλμένη από την πείρα, οι έγκριτοι νομικοί:

1. Δημήτρης Τεμπέρης – Θέματα ΟΑΕΕ – αρχή έως 1:38:00
2. Τάσος Κούρτης – Πτωχευτικό, νόμος Κατσέλη – 1:38:00 έως 2:24:30
3. Γιάννης Κυριακόπουλος – Τράπεζες – 2:24:30 έως τέλος

Όπως μπορεί να διαπιστώσει κάθε ενδιαφερόμενος, οι απαντήσεις των νομικών επιβεβαίωσαν όσα εδώ και καιρό έχουν δημοσιευθεί σε αυτό τον χώρο, για τα θέματα του ΟΑΕΕ και τα ενίσχυσαν με ακόμα περισσότερα επιχειρήματα.