Οι παρανομίες του ΟΑΕΕ

Ο μέσος πολίτης, ακόμα κι αν δεν διαθέτει εξειδικευμένες νομικές γνώσεις, αντιλαμβάνεται συνήθως κάποιες κραυγαλέες αδικίες σε βάρος του κι αυτό ακριβώς η λαϊκή σοφία το έχει αποτυπώσει σε  γνωστές φράσεις της καθημερινότητας, «περί κοινού δικαίου αίσθημα», «αίσθημα κοινωνικής αδικίας» κι άλλες. Κατ’ αυτό τον τρόπο, για παράδειγμα, η πλειοψηφία αντιλαμβάνεται ότι η ισότητα των πολιτών που αναφέρει το Σύνταγμα, είναι ένα πολύ όμορφο παραμυθάκι για παιδιά κι εφήβους, όχι όμως για ενήλικες.

Κι ενώ στα γενικά θέματα οργάνωσης μιας κοινωνίας, το αίσθημα δικαίου ή αδικίας του πολίτη έχει να κάνει με γενικές καταστάσεις, όπως η ισότητα που αναφέρθηκε προηγουμένως, όταν έχει απέναντί του εξειδικευμένα θέματα, όπως είναι η κοινωνική ασφάλιση, εκεί οι διαπιστώσεις του περιορίζονται συνήθως στις οφθαλμοφανείς καταστάσεις, όπως είναι οι ανισότητες μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών ομάδων. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το εκάστοτε εξειδικευμένο νομικό πλαίσιο, δεν επιτρέπει στους πολλούς να αντιληφθούν τις ενδεχόμενες αδικίες, ώστε να υπάρξει μαζική αντίδραση κι ο κάθε αδικημένος από τους νόμους της κρατικής εξουσίας, ανεβαίνει μόνος τον προσωπικό του Γολγοθά.

Αυτό ακριβώς συνέβαινε με τον ΟΑΕΕ μέχρι και το 2009, όταν τα αποτελέσματα της οικονομικής κρίσης άγγιξαν την τσέπη σημαντικού τμήματος των ελευθέρων επαγγελματιών και τα έως τότε προβλήματα των λίγων, έγιναν προβλήματα των πολλών, ώστε κάποιοι λίγοι αρχικά ν’ αρχίσουν να εξετάζουν το δίκαιο του νομικού πλαισίου που είχαν απέναντί τους.

Με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις απεριόριστες δυνατότητες πρόσβασης στην ενημέρωση, άρχισε σταδιακά να δημιουργείται ένα «άτυπο κίνημα» αντίδρασης κατά του ΟΑΕΕ, μέσω του οποίου καθημερινά όλο και περισσότεροι αναζητούσαν λύσεις στα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα του χώρου, αλλά και ισχυρά νομικά επιχειρήματα για να αντιπαρατεθούν, με όσα η κοινή λογική καταδείκνυε ως παρανομίες.

850.000 οι ανασφάλιστοι του ΟΑΕΕ και το κράτος… μοιράζει ληγμένα

Κοινωνική βόμβα το θέμα των ανασφάλιστων του ΟΑΕΕ, καθώς το συγκεκριμένο ταμείο έχει ως πάγια πρακτική του να μην παρέχει ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε όσους λόγω κρίσης αδυνατούν να πληρώσουν τις εισφορές τους, ενώ τους χρεώνει τα ποσά αυτά ως οφειλές και μάλιστα με το κάτι τις παραπάνω.

Σύμφωνα με τα δημοσιευμένα στοιχεία του ΟΑΕΕ, για όσους έχουν ενταχθεί σε ρύθμιση οφειλών αλλά και όσα επίσημα στοιχεία ήταν γνωστά για τον συνολικό αριθμό ενεργών οφειλετών, η κατάσταση σήμερα εξακολουθεί να είναι εκρηκτική, με 290.000 ενεργούς οφειλέτες να είναι ασφαλισμένοι – ανασφάλιστοι. Μάλιστα, εάν συνυπολογίσουμε και τα μέλη των οικογενειών τους, το νούμερο είναι συγκλονιστικό,  καθώς, με μέσο μέγεθος τρία άτομα ανά οικογένεια, μιλάμε για πάνω από 850.000 ανασφάλιστους.

Το “ειρωνικό” της ιστορίας είναι πως όλοι αυτοί, παρ’ ότι οφείλουν στον εαυτό τους, ως αυτοαπασχολούμενοι, σύμφωνα με όσα λέγονται και γράφονται για το νέο ασφαλιστικό, όπου κάθε  ασφαλισμένος, με τις εισφορές του θα δημιουργεί τον προσωπικό του κουμπαρά, χρεώνονται για κάτι που δεν τους παρέχεται, ενώ μέχρι πρόσφατα πήγαιναν και φυλακή, γιατί οφείλουν στον εαυτό τους κι έπρεπε να συνετιστούν. Και κερατάς και δαρμένος δηλαδή, όπως λέει η γνωστή λαϊκή ρήση και την οποία θα πρέπει να ομολογήσουμε  ότι το ελληνικό κράτος εφαρμόζει με συνέπεια και συνέχεια.

Ληστεία με τέσσερα γράμματα: ΟΑΕΕ

Με αυτό τον τρόπο περιγράφει συνοπτικά η πλειοψηφία των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ τη σχέση με το ασφαλιστικό του ταμείο, καθώς όλο και περισσότεροι καθημερινά ανακαλύπτουν τη διαχρονική ληστεία σε βάρος τους, από τον ασφαλιστικό τους φορέα.  Είναι όμως έτσι ή μήπως ένα εκατομμύριο ασφαλισμένοι, μαζί με τις οικογένειές τους, αποφάσισαν ένα ωραίο πρωί να σταματήσουν να πληρώνουν  τις εισφορές τους ενώ μπορούσαν;

Ήδη από τον Ιούλιο του 2013, με έρευνα της MARC για λογαριασμό του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ, είχε εντοπιστεί το πρόβλημα πως οι μικρομεσαίοι ασφαλισμένοι του ΟΑΕΕ έφταναν στα οικονομικά τους όρια και κάποιοι μάλιστα τα είχαν εξαντλήσει. *(1)

Σε αυτή την έρευνα οι «7 στους 10 ασφαλισμένους του ΟΑΕΕ που συμμετείχαν, δεν θα έχουν μελλοντικά, καμία πηγή πρόσθετου εισοδήματος, πέραν της σύνταξης». Κάτι που σημαίνει πως τα εισοδήματά τους δεν τους επέτρεπαν να εξασφαλίσουν κάποιας μορφής πρόσθετο εισόδημα. Το στοιχεί αυτό, γνωστό στην τότε κυβέρνηση μέσω της ΓΣΕΒΕΕ, αποκαθήλωνε τον καθολικό χαρακτήρα της φοροδιαφυγής και ειδικά το μέγεθος αυτής, στον συγκεκριμένο χώρο ελευθέρων επαγγελματιών, αναδεικνύοντας πως η ενδεχόμενη φοροδιαφυγή του κάθε «τυροπιτά», παρά το γεγονός πως συνιστά μια παράνομη πράξη, σε αρκετές περιπτώσεις είναι πράξη επιβίωσης κι όχι πλουτισμού κι ανάλογα θα πρέπει να αντιμετωπίζεται.

Ήξεραν και το πρόβλημα και την λύση για τον ΟΑΕΕ από έρευνα της ΓΣΕΒΕΕ

Από τον Ιούλιο του 2013 η ΓΣΕΒΕΕ, με έρευνά της είχε αναδείξει το πρόβλημα της διαρκώς μειωμένης είσπραξης εισφορών στον ΟΑΕΕ, αλλά και τι ζητούσαν οι ασφαλισμένοι ώστε να είναι συνεπείς, κάτι που θα απέτρεπε το επερχόμενο αδιέξοδο.

Σημειωτέον πως σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, η αύξηση οφειλετών προς τον ΟΑΕΕ στα χρόνια της κρίσης ήταν εκρηκτική. Έτσι, ενώ το 2007 μόνο το 15% των ασφαλισμένων είχαν οφειλές, το 2008 το ποσοστό έγινε 18%, το 2009 έγινε 21%,  το 2010 αυξήθηκε στο 34% , το 2011 ανέβηκε στο 43%  και το 2012 στο 44%, για να φτάσει στο 50% το 2013.

Η έρευνα είχε πραγματοποιηθεί πανελλαδικά σε ασφαλισμένους και συνταξιούχους του ΟΑΕΕ από την ανεξάρτητη εταιρεία marc για το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων της ΓΣΕΒΕΕ. Στην έρευνα συμμετείχαν 1200 άτομα, 800 ασφαλισμένοι και 400 συνταξιούχοι και τα αποτελέσματά της παρουσιάστηκαν κατά την διάρκεια ημερίδας της Συνομοσπονδίας με θέμα: «Το Ασφαλιστικό των Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων – ΟΑΕΕ: Προβλήματα και Προοπτικές».

Ας δούμε μερικά από τα ευρήματα εκείνης της έρευνας :

Σχεδόν οι 9 στους 10 ερωτηθέντες της έρευνας, εκτιμούν ότι δεν έχουν εξασφαλισμένα ασφαλιστικά δικαιώματα. Μόλις το 9,9% του δείγματος θεωρεί ότι τα δικαιώματα του είναι ασφαλή.

Απαιτήστε διασφάλιση για τις εισφορές που πληρώνετε

Με το πόρισμα της επιτροπής των σοφών να είναι πλέον γνωστό, όπως και το ζοφερό μέλλον που περιγράφει, να θυμίσω την προφητική κίνηση του δικηγόρου Θανάση Αλαμπάση που ζητούσε εξαίρεση από την υποχρεωτική ασφάλιση στο ταμείο νομικών και σε αντίθετη περίπτωση ζητούσε διασφάλιση για τις εισφορές του, συγκεκριμένα ζητούσε «να του χορηγείται, ως εγγύηση, το ισόποσο των καταβληθεισών εισφορών σε Κρατικά Ομόλογα Κράτους Μέλους της Ζώνης του Ευρώ πιστοποιημένου από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης Moody`s, Fitch και Standard Poor`s ως “AAA”.

Αντιγράφω το σχετικό απόσπασμα από το άρθρο του :

«Για κάθε καταβολή ασφαλιστικών εισφορών που πραγματοποιώ να μου χορηγείται, ως εγγύηση, το ισόποσο των καταβληθεισών εισφορών σε Κρατικά Ομόλογα Κράτους Μέλους της Ζώνης του Ευρώ πιστοποιημένου από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης Moody`s, Fitch και Standard & Poor`s ως “AAA”, διάρκειας κάθε φορά ίσης με το χρόνο θα απομένει έως τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού μου δικαιώματος. Σύνδεση της απόδοσης του κεφαλαίου που δημιουργείται από τις εισφορές που καταβάλω, με το 85% της ασφαλιστικής παροχής που θα μου αποδίδονταν αν η διαχείριση των συνολικών κεφαλαίων που καταβάλω, ως εισφορές και πρόσθετες εισφορές, είχε ανατεθεί στο “Ταμείο Συντάξεων της Κυβερνήσεως της Νορβηγίας” (“Norway’s Government Pension Fund Global”) που διαθέτει την ανώτατη αξιολόγηση χρηστής και διαφανούς διαχείρισης των εισφορών των εργαζομένων που ασφαλίζει»

Υψηλοί Φόροι και Εισφορές : Το εκρηκτικό μείγμα που οδήγησε σε λουκέτα, ανέργους και οφειλές σε ταμεία και εφορία

Από την είσοδο της χώρας σε μνημόνιο, αιτούμενο των δανειστών ήταν η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών, κάτι που έγινε μόλις πριν ένα χρόνο στις εισφορές του ΙΚΑ, ενώ μέχρι πρόσφατα καμία κυβέρνηση δεν ήθελε να συζητήσει τη μείωση εισφορών στους αυτοαπασχολούμενους, παρά την μεγάλη πτώση των εισοδημάτων τους.

Γιατί αυτή η εμμονή ; Την απάντηση δίνει έκθεση του ΟΟΣΑ, του 2012, όπου αποκαλύπτεται πως «Το 70% περίπου των φορολογικών εσόδων στην Ελλάδα προέρχονταν από έμμεσους φόρους και εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και περίπου το 25% από φόρους σε εισόδημα, κέρδη και περιουσία.» *[1]

Στην ουσία, η έκθεση αποκάλυπτε αυτό που κάποιοι «γραφικοί» υποστήριζαν εδώ και χρόνια, ότι  οι εισφορές του ιδιωτικού τομέα, πλήρωναν σημαντικό μέρος των υποχρεώσεων του δημοσίου, σε μισθούς και συντάξεις.

Παράνομα και καταχρηστικά συνεισπράττουν εισφορές υγείας και σύνταξης

Όσοι ασφαλισμένοι έχουν απευθυνθεί στον ΟΑΕΕ, διεκδικώντας το αυτονόητο, την ανεξάρτητη παροχή ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, θα γνωρίζουν την τυποποιημένη απάντηση του ΟΑΕΕ, ότι «οι εισφορές σύνταξης και υγείας συνεισπράττονται». Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, όσοι αδυνατούν να πληρώσουν τις υπέρογκες εισφορές να μένουν ανασφάλιστοι (αν και τυπικά εξακολουθούν να είναι ασφαλισμένοι τοι ΟΑΕΕ).

Αυτή όμως η διαδικασία, είναι σύμφωνα με τον νόμο ;

Ας δούμε πως έχουν τα πράγματα από την αρχή, από την εποχή που συστάθηκε ο ΟΑΕΕ.

Ο ΟΑΕΕ συστάθηκε με το νόμο 2676, δημοσιευμένο στο ΦΕΚ Α’, Αριθμός 1, 5/1/1999.

Στο συγκεκριμένο τεύχος της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως διαβάζουμε :

«‘Αρθρο 1. Σύσταση Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών

Παράγραφος 1. Συνιστάται νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) με την επωνυμία Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ). Ο Οργανισμός τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και έχει έδρα την Αθήνα.

Παράγραφος 2. Ο ΟΑΕΕ περιλαμβάνει τον Κλάδο Σύνταξης και τον Κλάδο Υγείας με πλήρη οικονομική και λογιστική αυτοτέλεια έκαστος.»

Ξεκίνησαν οι αλλαγές για αναλογικό ασφαλιστικό σύστημα

Με το νόμο 4334/2015 ξεκίνησαν οι αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα, με στόχο τη σταδιακή μετατροπή του σε αναλογικό και την διασφάλιση της βιωσιμότητάς του, ενώ παράλληλα ανοίγει ο δρόμος για διαγραφή των οφειλών.

Αν και ήταν πάγιο αίτημα των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ, οι συντάξεις να είναι ανάλογες των εισφορών, οι πρώτες σχετικές δημοσιεύσεις (όπως για παράδειγμα η πρόσφατη συνέντευξη του κου Πετρόπουλου) δείχνουν πως το μεταπολιτευτικό πολιτικό προσωπικό δεν θα παραδώσει εύκολα τα «όπλα», με τα οποία χρησιμοποιούσε το ασφαλιστικό για να υφαρπάζει ψήφους από τις διάφορες κοινωνικές ομάδες (πχ δημόσιο, αγρότες).

Σε επόμενο άρθρο θα γίνει προσπάθεια να καταγραφούν τα διάφορα «θολά» σημεία του Σχεδίου της Νέας Σύμβασης (νέου μνημονίου) ώστε οι ασφαλισμένοι στην προεκλογική περίοδο να ξέρουν σε τι θα πρέπει να απαιτούν διευκρινήσεις στα προγράμματα των πολιτικών κομμάτων.

Αναλυτικά τα άρθρα του νέου νόμου για θέματα ασφάλισης είναι :

Προσφυγές ατομικές ή ομαδικές ;

Να διευκρινήσω, για ακόμα μια φορά, τι ισχύει με τις προσφυγές στα Διοικητικά Δικαστήρια, γιατί όπως με ενημέρωσαν φίλοι ασφαλισμένοι, κάποιοι παραπληροφορούν λέγοντας ότι δεν μπορούν να γίνουν ομαδικές προσφυγές ή ότι άλλες μορφές δικαστικού αγώνα θα έχουν καλύτερα αποτελέσματα και γενικώς διάφορα «περίεργα» που δημιουργούν σύγχυση και αποθαρρύνουν τους ασφαλισμένους από το να διεκδικήσουν μέσω της δικαστικής οδού τα δίκαια αιτήματά τους.

 

 

Στη συγκεκριμένη παραπληροφόρηση, απάντηση δίνει η απόφαση 66/2014 του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Πατρών, η οποία είναι μια μεγάλη νίκη των ασφαλισμένων κατά του ΟΑΕΕ και ήταν αποτέλεσμα ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ (σχετικό άρθρο ΕΔΩ) καθώς και η απόφαση 2/2015 του Τριμελούς Διοικητικού Πρωτοδικείου Κορίνθου, η οποία επίσης ήταν αποτέλεσμα ΟΜΑΔΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ( σχετικό άρθρο ΕΔΩ )

Η ίδιες αποφάσεις απαντούν και στο ερώτημα εάν τα Διοικητικά Δικαστήρια έχουν αρμοδιότητα  να αποφασίσουν για το αίτημα των ασφαλισμένων, οι ασφαλιστικές τους εισφορές να είναι συνάρτηση του εισοδήματός τους κι όχι αυθαίρετα καθοριζόμενες.

Η απόφαση σταθμός της Πάτρας – όπως την χαρακτήρισε ο δικηγόρος Θανάσης Αλαμπάσης, απαντά ήδη σε σημαντικά ερωτήματα των ασφαλισμένων :

Ασφαλιστικό σύστημα : η πηγή προβλημάτων των ασφαλισμένων

Η πηγή των προβλημάτων, στον χώρο των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ, κατά την προσωπική μου εκτίμηση, είναι το αναδιανεμητικό σύστημα που είχαν επιλέξει όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Για παράδειγμα, εάν είχαμε ανταποδοτικό και παράλληλα διατήρηση του κοινωνικού χαρακτήρα της δημόσιας ασφάλισης (επιχορήγηση του κράτους ως ανταπόδοση των αποθεματικών που «χάθηκαν» όλα τα προηγούμενα χρόνια) θα είχαμε μια βασική σύνταξη + αναλογικά τι έχει πληρώσει κάθε εργαζόμενος.

Προσωπική εκτίμηση πως θα ήταν καλύτερο αλλά και ΔΕΝ θα δημιουργούσε τα προβλήματα του υπάρχοντος συστήματος που σημειωτέον εξυπηρετεί τα εκάστοτε κόμματα εξουσίας, ώστε μέσω της αναδιανομής, να έχουν υποχείριά τους μέσω παροχών, τις κοινωνικές ομάδες που είναι εξαρτώμενες από τις κρατικές παροχές (πχ ΔΥ, συνταξιούχοι) και από αυτές να αντλούν κάθε φορά ψηφοφόρους, σε αντίθεση με τις κοινωνικές ομάδες που έστω θεωρητικά δεν είναι εξαρτώμενες (πχ ελεύθεροι επαγγελματίες, με ελάχιστες έως μηδενικές κοινωνικές παροχές)