Οι εισφορές του ΟΑΕΕ είναι δημόσια βάρη κι ανάλογα θα πρέπει να υπολογίζονται – upd

Η γνωστή γνωμοδότηση Μανιτάκη αποκάλυπτε, εκτός των άλλων, ότι οι εισφορές των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ είναι δημόσια βάρη και σύμφωνα με το άρθρο 4, παρ. 5 του Συντάγματος, οι εισφορές θα έπρεπε να είναι ανάλογες με τις δυνάμεις των ασφαλισμένων, δηλαδή με τα καθαρά εισοδήματά τους. *

Η «λεπτομέρεια» αυτή είχε περάσει στα ψιλά γράμματα, καθώς η πλειοψηφία των ασφαλισμένων είχε επικεντρωθεί στο πόρισμα, όπου αναφέρεται ότι οι εισφορές θα έπρεπε να είχαν μειωθεί από το 2009 και πως παράνομα ο ΟΑΕΕ δεν παρείχε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη ενώ την χρέωνε. Υπ’ όψιν πως τα πορίσματα της γνωμοδότησης είχαν βγει με βάση συγκεκριμένα ερωτήματα και δεν είχε τεθεί ερώτημα αντισυνταγματικότητας του τρόπου υπολογισμού των εισφορών, οπότε και δεν υπήρξε τοποθέτηση – πόρισμα σε αυτό το θέμα.

Το ότι οι εισφορές είναι δημόσια βάρη, είναι η επιστημονική θέση που στηρίζει η πλειοψηφία του νομικού κόσμου και η επίσημη μεθοδολογία που εφαρμόζει ο ΟΟΣΑ σε εκθέσεις και μελέτες του. Επίσης, είναι ο τρόπος που υπολογίζονται οι εισφορές των αυτοαπασχολούμενων στο σύνολο σχεδόν των χωρών της  Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου οι εισφορές των αυτοαπασχολούμενων είναι ποσοστό του καθαρού εισοδήματός τους, ενώ σε αρκετές χώρες υπάρχει και ανεισφορολόγητο.

Στη συνέχεια αντιγράφω το επίμαχο σημείο από τη γνωμοδότηση Μανιτάκη :

[σελ 10 : … ο υποχρεωτικός και εκ του νόμου χαρακτήρας της κοινωνικής ασφάλισης συνεπάγεται ότι -σε αντίθεση προς την ιδιωτική ασφάλιση, όπου τα ασφάλιστρα καταβάλλονται ως αντιπαροχή στο πλαίσιο αμφοτεροβαρούς σύμβασης (με παροχή την ασφαλιστική κάλυψη)- η καταβολή ασφαλιστικών εισφορών συνιστά μιαν αμιγώς δημοσίου δικαίου επιβάρυνση. Οι ασφαλιστικές εισφορές δεν αποτελούν μεν «φόρους» κατά την έννοια του άρθρου 78 παρ. 1 Συντ., αποτελούν ωστόσο «δημόσια βάρη» κατά την έννοια του άρθρου 4 παρ. 5 Συντ., τα οποία επιβάλλονται καταρχήν σε όλους τους ασφαλισμένους ανάλογα με τις δυνάμεις τους, δηλαδή τις αποδοχές τους (βλ. Π. Παπαρρηγοπούλου-Πεχλιβανίδη, Δίκαιο Κοινωνικής Ασφάλισης, 2013, σ.187)…]

και λίγο παρακάτω αναφέρεται σε σχετική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου υπάρχει σαφής αναφορά για τον τρόπο υπολογισμού των εισφορών των αυτοαπασχολούμενων :

[σελ. 10 & 11 : … Ειδικά όσον αφορά την ασφάλιση ασθένειας και μητρότητας, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνδέει την αρχή της αλληλεγγύης με την αρχή της αναλογικότητας εισφορών και αποδοχών. Έχει, έτσι, γίνει δεκτό ότι: «Όσον αφορά την αρχή της αλληλεγγύης, πρέπει να επισημανθεί ότι, όσον αφορά το σύστημα ασφαλίσεως υγείας και μητρότητας, η αλληλεγγύη συνίσταται στο γεγονός ότι το σύστημα αυτό χρηματοδοτείται από εισφορές ανάλογες προς τις απολαβές από την επαγγελματική δραστηριότητα ενώ οι παροχές είναι οι ίδιες για όλους τους δικαιούχους. Η αλληλεγγύη αυτή συνεπάγεται μια ανακατανομή του εισοδήματος μεταξύ των πλέον ευπόρων και αυτών οι οποίοι, σε περίπτωση που δεν θα υφίστατο ένα τέτοιο σύστημα και ενόψει των μέσων τους και της καταστάσεως της υγείας τους, θα στερούνταν της αναγκαίας ασφαλιστικής καλύψεως» (Απόφαση ΔΕΚ της 17.2.1993, (?-159 και 160/91, Ρουοοι και Ρίειτο, Συλλ. 1993, Ι-664 επ., σκέψη 10)… ]

Όπως γίνεται αντιληπτό, η γνωμοδότηση Μανιτάκη δείχνει τον δρόμο για το τι θα πρέπει να ζητάνε οι ασφαλισμένοι και που δεν πρέπει να είναι τίποτα λιγότερο απ’ ότι το Σύνταγμα ορίζει, οι εισφορές να είναι ποσοστό του καθαρού εισοδήματος του ασφαλισμένου.

Σε περίπτωση που οι εισφορές υπολογίζονται βάσει τεκμαρτών εισοδημάτων, όπως υπάρχει η δυνατότητα βάσει νόμων, θα πρέπει απαραίτητα ο ασφαλισμένος να έχει δικαίωμα να τα αμφισβητήσει, παρουσιάζοντας με αποδείξεις τα πραγματικά του εισοδήματα (σχετικό άρθρο για το μαχητό των τεκμηρίων ΕΔΩ )

Όποιος ενδιαφέρεται να διαβάσει ή να κατεβάσει όλο το κείμενο της γνωμοδότησης Μανιτάκη , σε μορφή PDF, να πατήσει ΕΔΩ

Σημείωση : αν και το άρθρο αναφέρεται στις εισφορές των ασφαλισμένων του ΟΑΕΕ, θεωρώ ότι το ίδιο ισχύει για όλους τους αυτοαπασχολούμενους, ανεξαρτήτως ταμείου ασφάλισης.

…

Γιάννης Μανιάτης         

…

* Σύνταγμα της Ελλάδας, άρθρο 4, παράγραφος 5 : Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους

***

Ανανέωση 3/7/2016 : Η απόλυτη επιβεβαίωση του άρθρου ήρθε με το νέο ασφαλιστικό που ψηφίστηκε πρόσφατα. Αντιγράφω εδώ, απόσπασμα από την αιτιολογική έκθεση που είχε κατατεθεί με το νομοσχέδιο στη Βουλή, όπου με απόλυτη σαφήνεια αναγνωρίζεται το άδικο και παράνομο στον τρόπο υπολογισμού των εισφορών το προηγούμενο διάστημα μέχρι και σήμερα.

Σελ. 61 : «Με το άρθρο 39 εισάγονται ενιαίοι κανόνες για τους ασφαλισμένους που προέρχονται από τον Ο.Α.Ε.Ε. και το Ε.Τ.Α.Α. ως προς το ποσοστό της ασφαλιστικής εισφοράς για τον κλάδο κύριας σύνταξης, καθώς και ως προς τη βάση υπολογισμού της ως άνω εισφοράς. Κατ’ αρχήν ορίζεται ενιαίο ύψος ασφαλιστικών εισφορών που υπολογίζεται με βάση το πραγματικό εισόδημα του ασφαλισμένου και καταργείται το προϊσχύσαν σύστημα των ασφαλιστικών κλάσεων, κατηγοριών ή τεκμαρτών ποσών που αποτελούσε άδικη βάση υπολογισμού, καθώς δεν αντανακλούσε τις πραγματικές οικονομικές δυνατότητες του ασφαλισμένου….»

Επίσης ενδιαφέρον παρουσιάζει η αναφορά στη σελίδα  102, όπου αναγνωρίζεται ότι οι εισφορές είναι δημόσια βάρη. Συγκεκριμένα αναφέρει ότι «… το ύψος της μείωσης του ποσοστού των ασφαλιστικών εισφορών είναι αντιστρόφως ανάλογο της εισοδηματικής κλίμακας που υπάγεται ο εκάστοτε ασφαλισμένος, ώστε να δίδεται μεγαλύτερη ελάφρυνση στα χαμηλότερα εισοδήματα, σύμφωνα με τις αρχές της ισότητας στα δημόσια βάρη ανάλογα με τις δυνάμεις καθενός …»

Για να διαβάσετε την αιτιολογική έκθεση ΠΑΤΗΣΤΕ ΕΔΩ

…

Καθώς το νέο ασφαλιστικό στην ουσία αποκάλυψε το σύνολο των δημοσίων βαρών που καλούνται να πληρώσουν απ’ την τσέπη τους οι ελεύθεροι επαγγελματίες κι οι αυτοαπασχολούμενοι, εάν στο μέλλον προκύψει κάτι θετικό, ως μείωση, εκτιμώ ότι μεταξύ της νομικής επιχειρηματολογίας που θα βοηθήσει θα είναι και ότι ανέφερε στην σχετική της έκθεση για το νέο ασφαλιστικό η αρμόδια επιστημονική επιτροπή της Βουλής όταν σημείωνε ότι : «… Παρατηρείται, εν προκειμένω, ότι για τους μισθωτούς εργαζομένους, η ασφαλιστική εισφορά (20%) που αναλογεί στις αποδοχές τους βαρύνει αυτούς μόνο κατά το 1/3, και συγκεκριμένως σε ποσοστό 6,67%, δεδομένου ότι η, σε ποσοστό 13,33% επί των καταβαλλόμενων αποδοχών, εισφορά του εργοδότη δεν αποτελεί μέρος των αποδοχών/εισοδημάτων του εργαζομένου, δεν βαρύνει τον εργαζόμενο, και μόνος υπόχρεος για την καταβολή της είναι ο εργοδότης, δηλαδή πρόσωπο διαφορετικό από τον ασφαλισμένο. Αντιθέτως, για τους αυτοαπασχολουμένους και τους ελεύθερους επαγ γελματίες δεν έχει περιληφθεί αντίστοιχη ρύθμιση, η οποία θα προέβλεπε, αναλόγως, ότι τα 2/3 των ασφαλιστικών εισφορών τους βαρύνουν κατά νόμο τους πελάτες/αντισυμβαλλομένους τους.

Κατά συνέπεια, η επιβολή εισφοράς κύριας σύνταξης με συντελεστή 20% επί του εισοδήματος της ανωτέρω κατηγορίας ασφαλισμένων εισάγει, κατά παράβαση της συνταγματικώς κατοχυρωμένης αρχής της ισότητας [αλλά, κατ’ αποτέλεσμα, και της αρχής ανταποδοτικότητας των εισφορών], δυσμενή διάκριση σε βάρος τους, εν σχέσει προς την εισφορά που καταβάλλουν οι μισθωτοί εργαζόμενοι η οποία, κατά τα προαναφερθέντα, ανέρχεται σε ποσοστό 6,67% επί του εισοδήματος (αποδοχών) τους, καθότι άγει σε τριπλάσια επιβάρυνση του εισοδήματος των αυτοαπασχολουμένων και ελεύθερων επαγγελματιών για την καταβολή της ίδιας συνταξιοδοτικής παροχής…» – ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΕΔΩ

…

Σχετικά άρθρα :

Η ασφάλιση των αυτοαπασχολούμενων στην ΕΕ

Ευρωπαικές χώρες με όριο απαλλαγής ασφαλιστικών εισφορών

Οι εισφορές του ΟΑΕΕ βάσει αμάχητων τεκμαρτών εισοδημάτων είναι αντισυνταγματικές

Υψηλοί Φόροι και Εισφορές : Το εκρηκτικό μείγμα που οδήγησε σε λουκέτα, ανέργους και οφειλές σε ταμεία και εφορία – Στο άρθρο υπάρχει απόσπασμα από έκθεση του ΟΟΣΑ όπου συνυπολογίζονται φόροι και εισφορές, ως συνολική επιβάρυνση στο εισόδημα του εργαζομένου.